به گزارش خبردون ، زمانی که به استان قزوین سفر می‌کنید و به شهر قزوین می‌رسید اگر میدان آزادی (سبزه میدان) و سپس از خیابان امام خمینی عبور کنید به سرای سعدالسلطنه یکی از کاملترین و بزرگترین سراهای تجاری ایران می‌رسید که به دستور سعدالسلطنه حاكم وقت قاجاریه قزوین ساخته شده است.سعدالسلطنه اصفهانی در اواخر دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، حاکم شهر قزوین در ایران بود. نخست از سوی میرزا علی‌اصغرخان اتابک، صدر اعظم وقت، مسوولیت ساخت راه بین تهران و قزوین بر دوش وی قرار گرفت و به خاطر انجام شایسته این مأموریت او را به حکومت قزوین گماشتند.ارزشمندترین قسمت «سعد السلطنه» چهار سوق آن است که از تقاطع قایم دو راسته ایجاد شده و بر فراز آن، گنبدی بزرگ کاشیکاری شده‌ای قرار دارد. چهار طرف گنبد را چهار نیم گنبد با رسمی بندی و نورگیر فرا گرفته اند که فضا را بزرگتر نشان می‌دهند.«سرای سعدالسلطنه» یکی از معروف‌ترین جاذبه های گردشگری قزوین به شمار می رود که به ثبت آثار ملی هم رسیده است. این کاروانسرا با مساحت ۲۶ هزار متر مربع در گذشته به عنوان یک سرای بازرگانی مورد استفاده بود و امروزه بزرگترین کاروانسرای درون شهری ایران و بزرگترین کاروانسرای قزوین به شمار می‌رود. در حال حاضر در این مجموعه چندین کافه، رستوران و فروشگاه‌های صنایع دستی قزوین و آموزشگاه‌های هنری تاسیس شده است.
«باقرخان» سعدالسلطنه را ساخت
لازم است بدانید سعدالسلطنه در حاشیه بازار قزوین و مرکز قزوین قرار گرفته و ظرفیت مورد نیاز کارکردهای اقتصادی و تجاری را در اختیار داشت و از نظر معماری به گونه‌ای ساخته شده که می‌توانست همه نیازهای شترخان، مراکز انبارها و باراندازهای تجاری مورد نیاز را تامین کند.محمدحسن سلیمانی پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در این رابطه می‌گوید: مجموعه سعدالسلطنه که در دوره ناصرالدین شاه شکل گرفته در برخی از سفرهای آن زمان در حوزه روابط خارجی و تجاری قفقاز، روسیه و اروپا گسترش ویژه‌ای پیدا کرد. طبیعی بود مال‌التجاره‌ای هایی که بنا بود به خارج صادر شود و یا از خارج به کشور آید عمدتا از طریق بندر انزلی صورت می‌گرفت.نگهداری مال‌التجاره‌ها در گیلان به دلیل رطوبت بالای هوا و امکان فسادپذیری، ممکن نبود و به همین دلیل در دوره‌ای که باقرخان سعدالسلطنه در قزوین حکومت می‌کرد و حاکم این منطقه بود مجموعه‌ای در حدود ۲.۶ هکتار به نام سعدالسلطنه را احداث کرد.سلیمانی بر این نظر است که مجموعه سعدالسلطنه صرفا کاروانسرا نیست بلکه مرکز تجاری بزرگی است که بخشی از آن مختص شترخان، برانداز و حوزه‌های تجاری می باشد و عمده تجار ایران در حوزه تجارت خارجی در قزوین فعالیت می‌کردند.
حضور بیش از ۸۰ تاجر در قزوین
وی می‌افزاید: قزوین به عنوان مرکز تجارت و مقصدالراس تجارت ایران شناخته شده بود و بسیاری از فامیلی هایی که در قزوین وجود دارد جزو فامیلی های تجاری است که وارد قزوین شده و ماندگار شدند. بیش از ۸۰ خانواده، جزو تجاری بودند که در دوره قاجار وارد قزوین شده و به دلیل موقعیت موجود و ایجاد ارتباطات فامیلی با اهالی قزوین در این شهر ماندگار شدند.به عنوان نمونه می‌توان به حاج ابوالقاسم رضوی اصفهانی اشاره کرد. زمانی وی که برای وصول طلب های پدرش به قزوین سفر کرده بود موقعیت قزوین را بسیار ویژه دید و در این شهر اقامت کرد و برادرانش را به قزوین فراخواند و روزگاری به عنوان تاجر اول قزوین شناخته شد. وی دو کرور یعنی یک میلیون تومان در دوره قاجار سرمایه داشت که خانه ایشان به عنوان حسینیه ثبت فهرست آثار ملی ایران شده است.
ضرورت معرفی صنایع دستی کهن قزوین
این موقعیت ممتاز قزوین در دوره محمد‌علی شاه قاجار و رخ دادن جنگ جهانی اول و بروز اتفاقاتی سبب شد که قزوین از مرکزیت تجارت ایران خارج شود و دیگر به آن موقعیت بازنگردد. در مقطعی که قزوین مرکز تجارت خارجی ایران محسوب می‌شد، سعدالسلطنه توانست همه زیرساخت‌های مورد نیاز تجار را در اختیارشان قرار دهد.پژوهشگر قزوینی می‌گوید: در حال حاضر مجموعه‌ای به نام بازار یا مجموعه بزرگ صنایع دستی در سعدالسلطنه تعریف شده که در اختیار شهرداری قرار دارد و لازم است با هدف شناساندن صنایع دستی کهن قزوین که تولید دست هنرمندان و فعالان و صنعتگران استان است، به مردم و گردشگران شناسانده شود.سلیمانی معتقد است، از سویی سعدالسلطنه را باید به عنوان مجموعه کافه‌ای هم ببینیم چرا که ظرفیت فعال شدن کافه‌های متعدد را دارد و وجود صنایع دستی کهن قزوین و کافه‌ها سبب برندسازی مجموعه سعدالسلطنه می‌شود و قزوین را ممتاز می‌کند و از مراکز مورد توجه گردشگران در ورود به قزوین می‌شود.
ثبت سرای سعدالسلطنه در یونسکو
به گزارش فارس، سال گذشته بود که «سعدالسلطنه قزوین» در پرونده کاروانسراهای ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.لازم به ذکر است، کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین در چهل و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو در ریاض عربستان به همراه ۵۳ کاروانسرای تاریخی کشورمان در میان آثار جهانی جای گرفت.
با توجه به اینکه در ایام نوروز قرار داریم و شاهد تردد مسافران بسیاری از محورهای مواصلاتی این استان هستیم دعوت می‌کنیم از مسافران نوروزی که چند ساعتی هم که شده سر فرمان خودروی خود را به سمت سرای سعدالسلطنه بچرخانند و از این سرای زیبا بازدید کنند.
فارس
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید